سمپاشی موش،طعمه گذاری و تله گذاری موش

خلاصه : برای کشتن موش ها از دو روش استفاده می شود : روش فیزیکی و روش شیمیایی

روش فیزیکی که تله گذاری نامیده می شود .روش شیمیایی یا سم پاشی موش با سموم شیمیایی ممکن است به صورت جامد ، پودر و یا مایع باشند . سموم به دو گروه حاد و تک دوز مثل فسفر دوزنگ و مزمن یا آنتی کواگولانت مثل وارفارین و راکومین تقسیم می شوند. طعمه مسموم باید از غذاهای مورد علاقه موش تهیه شده تا موش از آنها تغذیه نماید .

آیا می دانید شرکت سمپاشی پگاه غرب تنها دارنده طعمه موش ایتالیایی است ؟

در صورت آلوده شدن محل به موش بایستی بایستی با مطالعه و آموزش روشهای مختلف مبارزه با موش که در این مقاله شرح داده می شود نسبت به کشتن موش ها اقدام کرد.
قبل از مبارزه با موش بایستی نسبت به کسب اطلاعات زیر اقدام نمود :
۱-تعیین نوع موش
۲-محل زندگی موش
۳-فصل مبارزه با موش
۴- انواع روشهای مبارزه با موش
۵- غلظت سم و نوع سم برای سمپاشی موش و طعمه گذاری علیه موش

انواع موش :

جوندگان، پستاندارانی متعلق به Rodentia هستند. این حیوانات تقریباً در همه جای خشکیهای روی زمین به استثنای قسمتهایی از دو قطب زندگی می کنند. این راسته بزرگترین راسته پستانداران هستند که شامل ۲۵۰۰ گونه است.
در این حیوانات یک جفت دندان پیشین در هر فک قرار دارد که رشد دایمی داشته و خصلت جویدن اشیای سخت نیز به دلیل رشد دایمی دندانها و نیاز به سائیدن، کوتاه نگه داشتن و تیز نگه داشتن آنهاست.

بیولوژی و رفتار جوندگان (موش ها )
یکی از صفات عمومی و مهم موش ها که در نحوه تغذیه و رفتار آنها تاثیر به سزایی دارد، رشد دایمی دندانهای پیشین آنها بوده که موجب افزایش طول دندانها می گردد ولی موش با جویدن مواد زاید و ساییدن آنها به یکدیگر دندانها را مرتباً ساییده و طول آنها را ثابت نگه می دارد و از طرفی باعث تیز نگه داشتن آنها می شود. بنابراین جویدن مواد سخت از ضروریات زندگی آنهاست و اگر جوند ه ای قادر به جویدن نباشد،دندانهای آنها رشد زیادی کرده،قدرت تغذیه را از دست داده و می میرند. مثلاً دندانهای یک موش Rat هفته ای ۲.۷ میلی متر رشد می کند.
همین نکته بالا باعث میشود موش ها دائماً در حال جویدن وسایل و مواد غذایی و آسفالت و سیم برق و …. باشند و خساراتی را به انسانها وارد می کنند.
جوندگان (موش ها ) اکثراً موجوداتی شب فعال با زندگی زیر زمینی هستند. موش ها از نظر رژیم غذایی با اینکه اکثراً گیاهخوارند ولی توانایی تغذیه از غذاهای مختلف را دارند، بدین شکل که از دانه، میوه و قسمتهای مختلف گیاهان، حشرات ، بی مهرگان کوچک دیگر، لاشه حیوانات بزرگ و حتی تحم پرندگان و پرندگان کوچک تغذیه می کنند. بیشتر جوندگان عادت به حفر لانه و سوراخ دارند .
مهم ترین موشهای اهلی ( موشهایی که در اماکن انسانی زندگی می کنند) شامل سه گونه زیر است.

۱-موش خانگی یا Muse musculus

موشی است باریک و کوچک با چشمهای درشت و لاله گوش نسبتاً بزرگ و به وزن ۱۰ تا ۳۰ گرم. طول بدن ۶ تا ۱۲ سانتیمتر . طول دم برابر طول سر و بدن که از موهای ریز پوشیده شده، رنگ خاکستری و در سطح پشتی مایل به قهوه ای است دارای زیر گونه های متعدد بوده و انواع کاملاً وحشی و کاملاً اهلی از این نوع به شکل کلونی های بزرگ دیده می شوند. انواع اهلی معمولاً لانه حفر نکرده و از شکافها و مخفیگاه های درون منازل و انبارها استفاده و از مواد غذایی مختلفی تغذیه می کنند.

موش خانگی چی میخوره ؟ این موش ترجیحاً گیاهخوار بوده و از دانه میوه ها و سبزی ها و … استفاده می کند .

مبارزه با این موش ها راحت تر از بقیه موش ها است و گرفتن موش خانگی به راحتی با تله های چسبی کتابی امکان پذیر است. هر چقدر موش کوچکتر باشد (وزن موش کمتر باشد) مبارزه با آن راحت تر است. موش ها بزرگتر مانند موش های قهوه ای که در زیر توضیح داده شده است به علت بزرگتر بودن و باهوش بودن بسیار سخت تر هست و معمولا با تله موش نمی توان آنها را به دام انداخت.

۲- موش قهوه ای یا Rattus norvegicus

معروف به موش بندری ، موش کشتی و موش انباری

وزن بدن ۲۰۰ تا ۴۰۰ گرم و طول بدن ۲۲ تا ۲۶ سانتی متر است. این موش بومی ایران نبوده و احتمالاً توسط کشتیها به ایران وارد شده است. در حال حاضر در سواحل شمالی و جنوبی کشور و انبارها و کانالهای سطح تهران دیده می شود. این جونده عادت به نوشیدن آب و زندگی در نزدیکی آب دارد و شناگر خوبی است. در شرایط مساعد کلنی های بزرگ حاوی چند صد عدد تولید می کنند . علاقه زیاد به کندن لانه به خصوص در کناره های مسیر آب و زیر پوشش های مطمئن مثل قطعات بتون،سنگ ، زیر کف و دیوار اتاقها دارد. موش های سطح تهران معمولا از این نوع هستند .

موش از چی خوشش میاد ؟ این موش قادر به تغذیه از مواد غذایی گیاهی و گوشتی متنوع بوده و حتی از حیوانات زنده تغذیه می کند. گاهی حالت مهاجم پیدا کرده ، به نوزاد انسان نیز حمله می کند. در فاضلابها و توده های زباله به خوبی رشد می کنند.

۳- موش سیاه یا Rattus rattus

معروف به موش سقف و موش صحرایی است

طول دم بیشتر از سر و بدن و به رنگ سیاه یا خاکستری تیره دیده می شود. وزن بدن ۳۰ تا ۷۰ گرم و طول بدن ۱۴ تا ۱۷ سانتی متر بوده و در تمام سواحل بحر خزر، خلیج فارس، دریای عمان، تهران و آذربایجان شرقی پراکنده است. راتوس معمولاً به صورت گروه های کوچک زندگی کرده و کلنی های بزرگ تشکیل نمی دهند . بسته به درجه حرارت گاهی در داخل و گاهی در خارج منازل دیده می شوند. ولی بیشتر در سقف و زیر شیروانی و قسمتهای بالای ساختمان زندگی کرده و به راحتی از درخت و دیوار بالا می روند.

 

ازروی مدفوع (فضله ) موش هم می توان نوع موش را شناسایی کرد . ما در اینجا فضله ی سه نوع موش بالا را برایتان نشان می دهیم .

۳- فصل مبارزه با موش :

موش ها معمولا در دو فصل اوایل پاییز و اویل بهار زاد و ولد میکنند، بنابراین طبیعتاً بهترین زمان برای سمپاشی موش (طعمه گذاری موش ) این زمان است.

در صورتی که آلودگی در محلی وجود داشته باشد و مهار نشود در اواخر این فصول بایستی منتظر چند برابر شدن تعداد موش ها باشید.

۴- روشهای مبارزه با موش ها :

۱-اقدامات بهسازی و بهداشتی ۲- تله گذاری موش ۳-استفاده از سموم شیمیایی (سم پاشی موش) ۴- استفاده از امواج مافوق صوت ۵- جلب کننده های شیمیایی ۶-دور کننده ۷-مبارزه بیولوژیکی ۸-مبارزه ژنیتیکی

 

1-4 اقدامات بهسازی و بهداشتی

الف- جمع آوری و دفن بهداشتی زباله :

در دسترس بودن زباله و پس مانده غذا یکی از علل استقرار و افزایش جمعیت موش ها به خصوص راتوس نروژیکوس است. بنابراین نگهداری زباله در ظروف فلزی بدون رخنه و تخلیه سریع روزانه و دفن آن در گودالهایی به عمق ۱۸۳ تا ۲۴۴ سانتی متر بسته به نوع خاک و فشردن آن از روشهای موثر کاهش جمعیت موش هاست ، زیرا مقادیر بسیار زیاد زباله در صورت عدم دفع بهداشتی منبع آلوده کننده بزرگ و خطرناکی برای ساکنین شهرها و مناطق مجاور ایجاد می کند.

ب- رات پروف کردن ساختمان Rat proffing:

رات پروف کردن ساختمان به منظور ممانعت از ورود موشها به ساختمان از طریق ساخت پی بنا با بتون آرمه ، تنظیم لبه پایینی درها به شکل کاملاً چسبیده به چارچوب بدون شکاف و نصب ورقه فلزی به طول ۳۰ سانتی متر از سطح زمین بر روی دربهای تخته ای ، نصب توری ضخیم بر روی پنجره ها و ورودی هواکش طبقات پایین ساختمان، تعویض سریع شیشه های شکسته و نصب صفحات فلزی مسطح یا قیف مانند بر روی ناودانها انجام می گیرد.

ج – از بین بردن پناهگاهها و لانه موشها و محروم کردن آنها از دسترسی به آب و غذا :

از طریق پر کردن شکافها و سوراخها با سیمان و قرار دادن مواد غذایی بر روی سکو به ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر از سطح زمین و ۳۰ سانتیمتر از سطح دیوار و تهویه مناسب و نور کافی در انبارها و از بین بردن منابع زاید آب (مثل تعویض واشر شیر هایی که جکه می کنند. ) می توان باعث کاهش جمعیت موش ها شد.

د – بهداشتی نگه داشتن محیط زیست :

با رعایت بهداشت در منازل، از طریق استفاده از ظروف زباله درب دار، در دسترس قرار ندادن مواد زاید و پس مانده غذا به طور آزاد و عدم پراکندگی زباله در اطراف خانه ها نیز می توان روند تکثیر موش ها را کنترل کرد .

رعایت موارد بالا از ورود، استقرار و تکثیر موش ها در محل پیشگیری می کند ولی در صورت مشاهده موش ها در محل بایستی نسبت به کشتن موش ها با روش های زیر اقدام کرد :

برای کشتن موش ها از دو روش استفاده می شود : روش فیزیکی و روش شیمیایی

روش فیزیکی تله گذاری نامیده می شود .

۲-۴ تله گذاری موش

انواع تله های موش :

۱- تله موش کشنده ۲- تله موش زنده گیر

امروزه از تکنیک تله‌گذاری در موارد زیر استفاده می‌شود :
۱- زمانی که به علت وجود مواد غذایی استفاده از سموم غیرممکن باشد.
۲- در محلهایی که امکان جمع‌آوری لاشه موش وجود نداشته باشد.
۳- در صورتیکه موشها از خوردن طعمه خودداری کنند. زمانی که موش‌ها نسبت به سموم موش‌کش‌ مصون شده باشند.
۴- در صورتی که فقط یک یا دو موش تازه وارد محل شده باشند.

تله موش چسبی :

در موارد زیر از تله های چسبی موش استفاده می شود :

– در محل هایی که استفاده از ترکیبات سمی (سموم موش کش) در آنها مجاز نمیباشد.

– آلودگی به موش به تازگی ایجاد شده است و عملاً یک یا دو موش در محل وارد شده اند.

– نوع موش از نوع موش خانگی می باشد، چون موش های بزرگتر مثل موش قهوه ای بالغ (موش نروژی) یا موش سیاه قویتر هستند و در تله گیر نمی کنند .

– موش ها به سموم مقاوم شده باشند.

چسب موش خشک نمی شود و فاقد رنگ و بو هستند و سمی نیستند .

تله های چسبی کتابی موش معمولاً از نوع ایرانی و چینی در بازار وجود دارد و به شکل چسبی که به صورت یکنواخت بر روی قطعه ای مقوا توسط کارخانه پخش شده است وجود دارند .

شرکتهای تخصصی سمپاشی (شرکت موش گیری) به دلایل (درست کردن تعداد تله های بیشتر-ساخت تله مناسب برای محل-استفاده از چسب کافی و تازه بودن چسب ) ترجیح بر استفاده از تیوپ موش چسبی به جای تله کتابی دارند .

روش مصرف :

محتویات تیوپ را به صورت زیگزاگ بر روی صفحه ای از جنس مقوای روغنی،چوب، پلاستیک،شیشه یا سرامیک بفشارید.سپس ۳۰ دقیقه منتظر مانده تا چسب به صورت یکنواخت بر روی سطح مورد نظر پخش و تثبیت گردد. به منظور افزایش قابلیت جذب موش ها، در وسط صفحه مقداری طعمه بگذارید و سپس صفحه را در مسیر حرکت موش ها و یا مکانهایی که معمولاً مخفی می شوند ( کنار دیوار،زیر مبل و یا پشت کمد) قرار دهید. پس از به دام افتادن موش آن را به طریق بهداشتی معدوم نمایید.

 

تله موش فنری

این نوع تله موش ها به تله های کشته گیر موش نیز معروف هستند. و برای چندین بار قابل استفاده هستند.

روش استفاده : این تله موش ها رو هم بایستی در مسیر تردد موش قرار داده و مقداری پنیر یا کیک بر روی قسمت طعمه موش آن قرار دهید و با حتیاط فراوان فنر آن را بکشید. بارها مشاهده شده که در اثر بی احتیاطی در کشیدن فنر انگشتان شخص در تله گیر کرده و فرد صدمه میبیند.

تله موش قفسی

تله موش قفسی یا شرمن، تله زنده گیر نیز نامیده می شود .
مزایای این نوع تله موش ها عبارتند از :

-امکان استفاده چند باره از تله

-بررسی نوع موش های به دام افتاده برای روش های مبارزه بعدی

-آلودگی بسیار کمتر نسبت به تله های کشته گیر

تله موش قفسی برای به دام انداختن موش بزرگ و کوچک

 

روش استفاده :

این قفس ها برای به دام انداختن انواع جانوران مانند موش و گربه استفاده می شوند . و به راحتی با قیمت حدود ۵۰ هزار تومان در دسترس هستند. تله موش را در محل تردد موش ها قرار داده و درب فنری آن را باز می کنیم . از دستکش لاتکس استفاده کنید. بر روی میله معلق طعمه دلخواه موش را در آن قرار دهید . با برداشتن طعمه توسط موش درب آزاد شده و بسته می شود.

برای استفاده از تله ها باید بدانیم موش از چی خوشش میاد ؟

برای به دام انداختن موش های خانگی از طعمه موش مانند خیار و بیسکویت و برای موش های قهوه ای ترجیحاً از طعمه موش مانند سوسیس و بیسکویت استفاده کنید.

پس از به دام افتادن موش در تله های قفسی آن را در سطل پر از آب فرو کنید تا موش خفه شود. سپس موش را در زمین دفن کنید و تله رو شستشو دهید و مجدداً استفاده کنید.

از این تله ها برای به دام انداختن گربه ها نیز میتوان استفاده کرد و بایستی مقداری گوشت یا مرغ در داخل تله قرار دهید و پس از مدتی گربه در تله می افتد.مراقب باشید تله قسمت برنده نداشته باشد که به گربه آسیب برسد . روی تله را با یک پارچه مشکی بپوشانید و بلافاصله از محل خارج کنید تا آسیب نبیند.

گربه را در فاصله ای دور از محل (حداقل ۳۰ کیلومتری)رها سازی کنید.

۳-۴ روش شیمیایی یا سمپاشی موش spraying :

سم پاشی موش با سموم شیمیایی ممکن است به صورت جامد ، پودر و یا مایع باشند . سموم به دو گروه حاد و تک دوز مثل فسفر دوزنگ و مزمن یا آنتی کواگولانت مثل وارفارین و راکومین تقسیم می شوند. طعمه مسموم باید از غذاهای مورد علاقه موش تهیه شده تا موش از آنها تغذیه نماید .

پودر های سمی را نیز در مسیر رفت و آمد موشها می پاشند و موشها هم از طریق تماس و هم از طریق لیسیدین خود سم را دریافت می کنند .

سموم مایع نیز در مناطق کم آب و گرم و خشک تاثیر خوبی دارد. و در انبارهای مواد غذایی بر طعمه مسموم ارجحیت دارد.از سموم دور کننده مثل تیرام و سیکلو هگزامید نیز در ساخت بسته بندی و کارتن مواد غذایی ، انباری و روکش سیمهای برق و تلفن استفاده می شود.

سموم گازی نیز مثل سیانور، متیل بروماید و کلرو پیکرین بیشتر برای سمپاشی موشهای صحرایی که دارای سوراخهای متعدد و عمیق هستند استفاده می شود.

انواع سم موش کش به لحاظ مدت اثر :

۱- سموم حاد یا تک دوزه

۲- سموم ضد انعقادی یا گوارشی

طعمه های موش کش حاد :

مخصوص محل های کشاورزی یا محل هایی که انسان تردد ندارد .

سمومی حاد که در زیر بیان می شود صرفاً جهت اطلاع و آگاهی مخاطب می باشد و استفاده از آن در اماکن انسانی ممنوع می باشد.

طعمه گندم مسموم :۱۰۰ کیلوگرم گندم و ۲ لیتر روغن پارافین و ۱۰ کیلو فسفوردوزنگ

طعمه با مغز گردو :۱۰ کیلوگرم مغز گردو و ۲۰۰ گرم روغن پارافین،و۵/۰کیلو فسفودوزنگ

طعمه سبز:۱۰۰ کیلوگرم،فسفوردوزنگ مخلوط با خاکستر یا پودر تالک حدود ۱۰ کیلوگرم طعمه سیب زمینی یا هویج

طعمه با یونجه خشک

انواع موش کش به لحاظ سمیت :

۱-موش کش هایی که نیاز به مراقبت معمولی دارند:

الف:عنصل قرمز(Red squill) ب:فوربروماید ج:فسفید روی

۲-موش کش هایی که بیشترین احتیاط را لازم دارند:

الف:فلوئورواستات سدیم ب:فلوئورواستامید ج:استرکنین

۳-موش کش هایی که بیشترین خطر را دارند:

الف:تری اکسید آرسنیک ب:فسفر ج:گوفاسید

سم های چند مقداره (ضد انعقادی یا مزمن ) :

وارفارین-دیناسینون-کومافوریل-پنیدون-برودیفاکوم-برومادیالون

گازهایی که برای کشتن موش ها استفاده می شود: (ویژه گمرک و ورودی کشور)

الف- سیانید کلسیم ب- دی سولفید کربن ج-متیل بروماید

کشتن موش ها با سیب زمینی،پیاز،نعنا،پونه، آمونیاک،سنبل و …. و سایر روش های خانگی هیچ گونه ارزش علمی و تایید شده ندارند. به عقیده نویسنده ارزش امتحان کردن هم ندارند .

تفاوتهای سموم موش کش خوراکی حاد و تاخیری :

۱- در سموم تک دوزه یا سریع الاثر مرگ موش بلافاصله اتفاق می افتد ولی در سموم ضد انعقاد یا تاخیری مرگ با تاخیر زمانی دو تا چهار هفته اتفاق می افتد.
۲- سموم سریع الاثر بسیار خطرناکتر از سموم تاخیری هستند.
۳- لاشه موش در اثر استفاده از سموم سریع الاثر در محل باقی می ماند ولی موشی که از سموم ضد انعقادی استفاده کرده برای جذب آب و دوره مرگ از محل خارج می شود.
۴- بدلیل متعفن شدن لاشه موش در سموم سریع الاثر خطر انتقال بیماری وجود دارد.
۵- با توجه به مرگ سریع موش در سموم سریع الاثر مقاومت به سموم در سایر موش ها ایجاد می شود.

استاندارد استفاده از سموم موش کش برای سمپاشی منازل علیه موش استفاده از سموم تاخیری یا سموم چند دوزه یا سمومی هست که باعث خونریزی داخلی در بدن موش می شود و موش با از دست دادن آب بدن برای جذب آب از محیط منزل خارج می شود و به علت دوره بیماری و مرگ طولانی تر،لاشه موش در محل دیده نمی شود.
با توجه به دلایل بالا، بهترین سم برای از بین بردن موش سموم ضد انعقادی هستند .

ایستگاه طعمه گذاری موش یا bait station

bait station (ایستگاههای طعمه گذاری موش) محفظه هایی هستند که معمولا به شکل جعبه های کوچکی ساخته شده اند و طعمه موش (سم موش) در داخل آنها کار گذاشته می شود و این ایستگاه ها در کنار دیوارها و جلوی درب ورودی ساختمانها کار گذاشته می شود .

مخصوص کارخانجات و سازمانها و بویژه کارخانجاتی که گواهینامه های معتبر بین المللی را دریافت می کنند :

به منظوررعایت ایمنی و حفاظت از محیط زیست استفاده از ایستگاه های طعمه گذاری موش میتواند مفید و موثر باشد.

به طور خلاصه دلایل استفاده از bait station (ایستگاه های طعمه موش ) عبارتند از :

۱-محافظت از طعمه های موش در مقابل عوامل محیطی و جوی مانند نور آفتاب، باد و باران

۲- جلوگیری از پخش شدن مواد سمی در محیط زیست و خطرات آن

۳- جلوگیری از هدررفتن طعمه ها به علت جارو شدن محیط و شتشو

۴- جلوگیری از مصرف جانوران غیر هدف مانند پرندگان و سگ و …

۵- بازبینی طعمه ها در ایستگاه های طعمه موش و برسی میزان اثر بخشی

۶- نشان گذاری ایستگاه های در نقشه کارخانه به منظور کنترل و نظارت بر دفع آفات و رعایت مفاد استانداردهای مرتبط

۴-۴ استفاده از امواج مافوق صوت دور کننده موش :

به اعتقاد نویسنده و بنا بر تجربه، استفاده از دستگاههای التراسونیک یا امواج مافوق صوت برای مبارزه با موش موثر نیست و ممکن است تبعات بهداشتی زیادی به دلیل ناشناخته بودن عوارض آن بر روی انسان داشته باشد.

مقاله نقد و بررسی دستگاه های فراصوت دفع حشرات و جوندگان را مطالعه کنید .

۷-۴ مبارزه بیولوژیکی با موش

دشمنان طبیعی موش مانند جغد، عقاب ، شاهین و گربه و مار می توانند در مزارع و روستاها به طرز چشمگیری در کاهش جمعیت آنها موثر باشند .

در شرکت پگاه غرب قیمت سمپاشی موش و قیمت طعمه گذاری موش برای یک واحد مسکونی از ۰ تومان تا ۰ تومان می باشد و بدیهی است با افزایش تعداد واحدها و سایر عوامل قیمت مبارزه با موش ممکن است افزایش یا کاهش داشته باشد .

توجه داشته باشید که معمولاً موش از قسمتهای پارکینگ و زیر زمین وارد ساختمان می شود و برای پیداکردن غذا و تکثیر به طبقات بالاتر وارد می شود . مثلاً وقتی طبقه اول آلوده به موش می شود . توصیه می شود طبقه همکف و زیر زمین هم طعمه گذاری موش انجام شود .

ارمغان بهداشت محیط آماده ارایه خدمات سمپاشی و طعمه گذاری موش برای منازل در تهران،کرج و شهرهای اطراف هستیم و برای سازمان ها و کارخانجات در سراسر کشور خدمات ارایه می دهیم.

شماره تلفن بخش مبارزه با موش ۰۲۱۸۸۲۳۰۶۵۳ است.

 

اگر بعد از مطالعه این مقاله هنوز ابهاماتی در ذهن شما هست یا به اطلاعات بیشتر نیاز دارید در بخش نظرات اعلام کنید تا کارشناسان ما در کمتر از ۲۴ ساعت پاسخگوی شما باشند.